Ở Mỹ, khi bạn vào một University nghĩa là bạn sẽ tốt nghiệp từ một College nào đó của trường. Còn ở Canada và Úc, College chỉ cung cấp các loại chứng chỉ.

Nghĩa của từ College và University

Trong hệ thống giáo dục Mỹ, College là đại học chỉ đào tạo và cấp bằng về một lĩnh vực cụ thể, còn University là một tổng thể bao gồm nhiều College với nhiều lĩnh vực đào tạo. Ví dụ, trong một University, bạn có thể tìm thấy College of Business (gồm các ngành kinh tế), Business management hoặc College of Engineering (gồm các ngành về kỹ sư phần mềm, vi tính, cơ khí, cầu đường, dầu khí, hóa…), College of Architecture (ĐH Kiến trúc), College of Education (ĐH Sư phạm).

Ở một số trường đại học, người ta cũng có thể dùng từ School thay cho College. Ví dụ, School of Medicine (ĐH Y khoa), School of Business, School of Engineering…

Nói cách khác, khi bạn vào một University, nghĩa là bạn sẽ tốt nghiệp từ một College nào đó của trường. Do vậy, xét về mặt học thuật, ý nghĩa của hai từ University và College không khác biệt nhiều khi nói đến đại học ở Mỹ. Phần lớn người Mỹ đều dùng từ College thay vì University để nói đến việc học ở cấp bậc đại học.

Người ta chỉ dùng từ University khi đề cập đến một trường đại học cụ thể nào đó, ví dụ như Harvard University, Stanford University, hay University of California in Los Angles…

Tuy nhiên, cũng có một số trường đại học vẫn giữ chữ College trong tên trường của mình thay vì University vì nhiều lý do. Một trong những lý do đó là ý nghĩa và giá trị lịch sử của ngôi trường. Ví dụ như College of William & Mary ở Virginia, thành lập năm 1693 vẫn giữ nguyên tên này cho dù nó tương đương University.

Hoặc Dartmouth College ở New Hampshire thành lập năm 1769 cũng là một đại học danh tiếng bậc nhất của Mỹ. Cũng có những University hoàn toàn không dùng từ này trong tên trường của mình như Massachusetts Institute of Technology (MIT).

Community College

Mặt khác, ở Mỹ, bạn cũng cần phải phân biệt College trong các trường đại học với Community College. Trong khi các trường đại học có thể đào tạo và cung cấp các bằng cử nhân, thạc sĩ hoặc tiến sĩ và làm các công việc nghiên cứu thì Community College chỉ có thể đào tạo và cung cấp các bằng hai năm (Associate’s degree, giống như bằng trung cấp ở Việt Nam), hoặc các chứng chỉ dạy nghề (certificates).

Sinh viên cũng có thể theo học hai năm đầu của bậc đại học ở Community College trước khi chuyển sang đại học để học hai năm cuối và lấy bằng cử nhân tại đại học đó. So với các trường đại học, Community College rẻ tiền hơn và cũng dễ dàng được nhận vào hơn.

Theo thống kê, gần một nửa Cử nhân Mỹ đều có khởi nguồn từ trường College cộng đồng. Các trường University công lập cũng như tư thục của Mỹ thường sẵn sàng tuyển sinh viên chuyển tiếp từ trường College cộng đồng, kể cả các “tên tuổi” uy tín như Havard, Stanford, UC Berkely và Michigan.

College và University những nước khác

Ở một số nước nói tiếng Anh khác trên thế giới, việc sử dụng từ University và College cũng có sự khác biệt. Ví dụ, ở Canada, University là nơi cung cấp bằng cử nhân, thạc sĩ, hoặc tiến sĩ, nhưng College chỉ có thể cung cấp các loại chứng chỉ.

Tương tự, ở Australia, các trường College được gọi là Technical and Further Education (TAFE) cũng chỉ có thể cung cấp các loại chứng chỉ.

So sánh với bằng cấp Việt Nam

Nếu nhìn ở góc độ của người Mỹ, các trường đại học Việt Nam đều là College vì mỗi trường chỉ đào tạo một lãnh vực riêng biệt. Ví dụ, ĐH Bách khoa chỉ đào tạo kỹ sư, nên nó chỉ có thể là College of Engineering, ĐH Kinh tế là College of Business, ĐH Y là College of Medicine, ĐH Y Dược chỉ có thể là College of Pharmacy, ĐH Sư phạm là College of Education…

Nhưng nếu đem Việt Nam ra so sánh với các nước khác trên thế giới, việc sử dụng từ University hay College cũng có thể được thay đổi tùy theo hoàn cảnh (giống như ở Canada hay Australia).

Quy mô lớp học của các trường ở Mỹ

Một lớp học ở University có nhiều sinh viên hơn ở College, đôi khi một lớp University có thể đông gấp 5 lần (đến 150 sinh viên) so với College. Các trường College chuyên nghiệp nhỏ thường liên kết thành cụm để sinh viên có thể đăng ký học tại nhiều trường cùng một lúc. Việc học “xuyên-trường” này cũng khá thú vị vì bạn chỉ trả tiền cho 1 trường nhưng lại được trải nghiệm nhiều trường khác.

Thời gian học tập

Điều giống nhau giữa các trường University và trường College chuyên nghiệp là sinh viên có thể có được tấm bằng Cử nhân hay Cử nhân chuyên ngành sau 4 năm học. Với một số trường ở Mỹ, sinh viên có thể vừa học College chuyên nghiệp vừa học University cùng lúc. Chẳng hạn, ngành Toán ở Ohio State University cũng là “thành viên” của Colleges of the Arts and Sciences thuộc trường University này.

Ở University, sinh viên cũng có thể tham gia các bằng cấp cao hơn chẳng hạn như Thạc sĩ hay Tiến sĩ còn ở đại đa số các College chuyên nghiệp, bạn sẽ kết thúc khóa học sau bốn năm để lấy bằng cử nhân, không hơn. Tuy nhiên hiện nay một số trường College chuyên nghiệp đang mở rộng và bắt đầu có các chương trình sau University (Thạc sĩ, Tiến sĩ, Sau tiến sĩ, v..v..).

Chất lượng bằng cấp sau khi ra trường

Học sinh tốt nghiệp Trung học Phổ thông tại Việt Nam có thể lựa chọn vào thẳng University hoặc học qua chương trình Associate Degree (chương trình College Đại cương chuyển tiếp) trong hai năm. Sau khi hoàn tất chương trình này, sinh viên có thể đăng kí vào luôn năm thứ 3 University. Đến khi ra trường, sinh viên University hay sinh viên theo hệ “2+2” chuyển tiếp từ College thông thường đều có tấm bằng Cử nhân tương đương nhau.

Như vậy, điều quan trọng không phải là cái “mác” University hay College mà còn tùy thuộc vào ngành bạn muốn học và môi trường cũng như chất lượng giáo dục của ngôi trường đó.